۱-Cultural Changes
۸-۴-۲- نظریه وابستگی۱
نظریه وابستگی روابط بین رسانه ها، جامعه و مخاطبان را مورد توجه قرار می‌دهد و با اشاره به نیازهای مخاطب از جمله داشتن اطلاعات از رویدادهای پیرامون از یک سو و نیز ندانستن و گریز از واقعیات از سوی دیگر، او را عنصری منفعل و وابسته به رسانه ها فرض می کند. این نظریه توسط دی فلور۲ و بال روکیچ۳ در سال ۱۹۷۶ وضع شد.
نظریه وابستگی به عنوان یک نظریه بوم شناختی ۴ ، بر روابط بین نظام های بزرگ، متوسط و کوچک و اجزای آن‌ها تمرکز می‌کند. یک نظریه بوم شناختی، جامعه را به عنوان یک ساختار ارگانیک تلقی می کند و درصدد فهم ارتباط بین بخش‌های خرد و کلان نظام های اجتماعی و تبیین رفتار هر یک از بخش‌ها این روابط است. نظام رسانه یک بخش مهم از تار و پود اجتماعی جامعه مدرن و دارای روابطه با افراد، گروه‌ها، سازمان ها و دیگر نهادهای اجتماعی است.( مهدی زاده،۱۳۹۱: ۷۵)
این نظریه حاکی از آن است که افراد وابستگی های متفاوتی به رسانه ها دارند و این وابستگی ها از شخصی به شخص دیگر، از گروهی به گروه دیگر و از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت است. و مخاطبان وابستگی زیادی به اطلاعات رسانه های جمعی دارند. مک کوئیل و سون ویندال مهم‌ترین و اصلی ترین ایده نظریه وابستگی مخاطبان را وابسته بودن مخاطبان به منابع اطلاعاتی رسانه های جمعی برای دانستن و جهت گیری نسبت به رویدادهای اجتماعی ذکر می کنند.
۱-Dependency Theory
۲-M.Defleur
۳-S.Ball-Rokeach
۴-Ecological
عواملی باعث کاهش یا افزایش میزان وابستگی مخاطبان به رسانه ها می‌شود:
هر گاه در جامعه میزان تغییر ، تضاد و بی نظمی افزایش یابد، مردم برای رفع ابهام و کسب اطمینان ، به اطلاعات رسانه ها وابستگی بیشتری پیدا می کنند. چنان‌که به هنگام وقوع جنگ، انقلاب و دیگر بحران‌های اجتماعی نیازهای خبری مردم بیشتر و لذا وابستگی شان به رسانه ها بیشتر می‌شود.
۲-هر چه قدر تعداد و محوریت کارکردهای اطلاعات رسانه ای بیشتر و گسترده تر باشد، میزان وابستگی مخاطبان افزایش می‌یابد. برای مثال رسانه ها در جامعه جدید چندین کارکرد دارند کارکردهایی مانند تهیه اطلاعات راجع به دولت و سیاست برای مردم به طوری که امکان انجام انتخابات دموکراتیک مهیا شود خدمت در حکم نظارت یا رکن چهارم قدرت، اعلام هشدار عمومی و گسترده در موارد اضطراری تهیه اطلاعات مورد نیاز برای حفظ چرخش نظام اقتصادی و عرضه حجم بزرگی از محتوای تفریحی و سرگرم‌کننده برای کمک به ایجاد آرامش و پر کردن اوقات فراغت مردم. بنابراین هر چه قدر رسانه ها در یک جامعه این کارکردها را بیشتر ارائه کنند، وابستگی مردم به آن‌ها بیشتر می‌شود. (مهدی زاده،۱۳۹۱: ۷۷)
۳-هر چه قدر دامنه و میزان نیاز مخاطبان به اطلاعات رسانه ای بیشتر باشد، میزان وابستگی شان به رسانه ها بیشتر است. چنان‌که فعالان اقتصادی افراد علاقمند به موضوعات و رویدادهای سیاسی و… جهت کسب اخبار و اطلاعات دارای وابستگی بیشتری به رسانه ها هستند.
دو شرط جامعه شناختی موثر بر میزان وابستگی مخاطبان از دیدگاه بال روکیچ و دی فلور چنین است:
۱-در وضعیت افزایش پیچیدگی جوامع، رسانه ها تمایل بیشتری به ایفای نقش ها و کارکردهای خاص و متمایز دارند.
۲-میزان بالای تغییر و تضاد در جامعه، به طور نسبی بر میزان وابستگی مخاطبان تاثیر می‌گذاردنظریه وابستگی مخاطبان اخیراً به وابستگی های مردم به رسانه ها به صورت فردی تاکید می کند تا به صورت مخاطبان انبوه و توده وار .مک کوئیل و سون ویندال ضعف نظریه وابستگی مخاطبان را بزرگ نشان دادن استقلال واقعی عناصر مختلف و خصوصاً عنصر نظام رسانه ای از نظام اجتماعی می‌دانند. نظام رسانه ای مایل است طوری مطرح شود که گویی یک منبع غیر سیاسی خنثی است که برای برآوردن هر نیازی که پدید می آید در دسترس است در حالی که این احتمال قویاً وجود دارد که یک نظام رسانه ای شدیداً با نهادهای غالب و مسلط اجتماعی مرتبط باشد یا حتی در آن‌ها ادغام شود.
پس برپایه این تئوری هر چه رسانه ها کارکرد و سیاست‌های خود را در راستای برآوردن نیازهای مخاطبان خود و با توجه به شرایط و نیازهای جامعه طراحی کنند. وابستگی مخاطبان به خود را بیشتر می کنند و گرنه مخاطبان خواهند کوشید رسانه های دیگری بیابند.
۹-۴-۲- نظریه رسانه های جدید۱
رسانه های جدید مجموعه متمایزی از فناوری های ارتباطات و دارای ویژگی های مشترک دیجیتالی بودن و دسترسی گسترده شهروندان به آن برای استفاده شخصی است . مفهوم رسانه های جدید واجد معنای زیر است:
-تجربیات متنی جدید: انواع جدید ژانر، صور متنی، سرگرمی ، لذت و الگوهای مصرف رسانه‌ای
( بازی‌های کامپیوتری ، فرامتن‌ها و …)
-شیوه های جدید بازنمایی جهان: عرضه تجربیات و امکانات جدید بازنمایی (محیط های مجازی،
رسانه های تعاملی صفحه بنیاد)
-روابط جدید بین کاربران و مصرف‌کنندگان و تکنولوژی های رسانه ای: تغیر در استفاده و دریافت تصاویر و رسانه های ارتباطی در زندگی روزمره و معانی نهاده شده در تکنولوژی های رسانه ای.
-الگوهای جدید سازماندهی و تولید: تجدید سازمان و یکپارچگی گسترده در فرهنگ، صنعت، اقتصاد، دسترسی، مالکیت ، کنترل و مقررات گذاری رسانه ای (مهدی زاده،۱۳۹۱: ۳۰۲)
چهار مقوله اصلی رسانه های جدید را از دید مک کوئیل:
رسانه ارتباطات میان فردی۲: این مورد شامل تلفن ، موبایل و ایمیل است در کل محتوا خصوصی و دارای تاریخ انقضاء کوتاه و روابط شکل گرفته مهم تر از اطلاعات انتقال یافته است.
رسانه نقش تعاملی۳ : شامل بازی‌های کامپیوتری و ویدئویی، به علاوه وسایل و امکانات واقعیت مجازی است . مهم‌ترین نوآوری در این مورد تعاملی بودن و غلبه فرآیند بر رضامندی‌های حاصل از استفاده آن می‌باشد.
۱-New Media
۲-Interpersonal Communication Media
۳-Interactive Play Media
رسانه جست‌و جوی اطلاعات۱: اینترنت یا تارنمای جهان گستر مهم ترین مورد از این نوع رسانه است که منبع گسترده ای برای دسترسی تلقی می‌شود .
رسانه مشارکت جمعی۲:این مقوله برای مشارکت و مبادله اطلاعات ، عقاید و تجربه و توسعه روابط شخصی فعال است. دامنه استفاده حتی به جنبه های احساسی و عاطفی نیز گسترش می‌یابد.(همان ،۳۰۳)
در یک جمع بندی کلی، ابعاد و ویژگی‌های رسانه های جدید را می توان چنین برشمرد:
تعاملی بودن۳: امکان پاسخگویی یا نوآوری و خلاقیت به وسیله کاربر برای عرضه دیدگاه‌هایش به منبع یا فرستنده
حضور اجتماعی۴: احساس ارتباط شخصی با دیگران که با استفاده از رسانه ها ایجاد می‌شود.
غنای رسانه ای۵ : پیوند بین چارچوب های متفاوت ارجاع، تقلیل ابهام، فراهم کردن علائم و نشانه‌ها بوسیله رسانه‌ها
استقلال۶: کنترل کاربر بر محتوا و استفاده و نیز استقلال او از منبع
شخصی بودن۷: شخصی و منحصر به فرد بودن محتوا و استفاده
| دانلود کامل پایان نامه در سایت pifo.ir موجود است. |